دموراژ و دیتنشن اصطلاحاتی هستند که در حمل‌ونقل دریایی و لجستیک مورد استفاده قرار می‌گیرند و به هزینه‌های اضافی که ممکن است برای استفاده بیش از حد مجاز از تجهیزات یا تأخیر در تحویل کالا اعمال شود، اشاره دارند. در این نوشتار از شرکت آرنا تجارت فردا قصد داریم در مورد مفهوم دموراژ و دیتنشن چیست صحبت کنیم و به شما بگوییم که چگونه می‌توانید از این هزینه‌ها جلوگیری نمایید.
زمانی که در حمل‌ونقل بین‌المللی بیشتر از زمان ذکر شده در قراردادنامه از کانتینرها استفاده می‌کنید شما ملزم به پرداخت هزینه اضافی به صاحب کانتینر یا خط کشتیرانی هستید. به این جرایم دموراژ و دیتنشن گفته می‌شود. البته این دو عبارت معنای مختلفی دارند که پس آشنایی با هر کدام از این عبارات به بررسی این تفاوت‌ها نیز خواهیم پرداخت.
دموراژ (Demurrage): به هزینه‌ای اطلاق می‌شود که زمانی که کانتینر یا کشتی فراتر از زمان تعیین‌شده برای بارگیری یا تخلیه در بندر باقی بماند، اعمال می‌شود. این هزینه که مربوط به جبران زمان اضافی کشتی یا کانتینر در بندر است به‌صورت روزانه محاسبه می‌گردد.
دیتنشن: (Detention) این جریمه زمانی اعمال می‌شود که کانتینر پس از تخلیه بار از کشتی و خارج‌شدن از بندر، بیش از مدت‌زمان تعیین‌شده در اختیار گیرنده کالا بماند. هزینه دیتنشن به دلیل تأخیر در بازگرداندن کانتینر به شرکت حمل‌ونقل محاسبه می‌شود.
اگر چه از نظر مفهومی هر دو این اصطلاحات به معنای جریمه دیرکرد هستند. اما تفاوت این دو در محل قرارگیری کانتینر در زمان تاخیر است. به طور خلاصه، دموراژ معمولاً به تأخیر در استفاده از کشتی یا کانتینر در بندر مرتبط است، یعنی در صورتی که کانتینر در ترمینال باشد و شما تاخیر کرده باشید باید هزینه دموراژ را به شرکت کشتیرانی پرداخت کنید. در حالی که دیتنشن به تأخیر در بازگرداندن کانتینر به مالک آن مربوط می‌شود. در این شرایط کانتینر خالی شده و خارج از ترمینال قرار دارد و طرف قراراد باید هزینه دیرکرد را به مالک کانتینر پرداخت نماید.
قوانین و مقررات مرتبط با دموراژ و دیتنشن چیست؟ این قوانین معمولاً در قراردادهای حمل‌ونقل و قوانین بین‌المللی حمل‌ونقل دریایی مشخص می‌شوند. برخی از این قوانین شامل موارد زیر هستند:
مدت‌زمان مجاز یا Free Time : مدت زمانی که در قرارداد حمل‌ونقل برای استفاده از کانتینر یا کشتی بدون پرداخت هزینه اضافی و به‌صورت رایگان تعیین می‌شود را فری تایم می‌گویند. یعنی پس از پایان این مدت، هزینه‌های دموراژ یا دیتنشن برای مالک بار اعمال می‌شوند. معمولاً در حمل‌ونقل بین‌المللی، این زمان بین 3 تا 10 روز پس از تخلیه بار از کشتی می‌باشد.
تعهدات طرفین: قراردادهای حمل‌ونقل مشخص می‌کنند که چه کسی مسئول پرداخت هزینه‌های دموراژ و دیتنشن است. معمولاً این هزینه‌ها بر عهده گیرنده کالا است.
محاسبه هزینه‌ها: هزینه‌های Demurrage و Detention بر اساس نرخ‌های تعیین‌شده توسط شرکت حمل‌ونقل محاسبه می‌شوند. این نرخ‌ها ممکن است بسته به نوع کانتینر، مدت تأخیر و شرایط قرارداد متفاوت باشند.
معافیت‌ها و استثنائات: در برخی موارد، ممکن است معافیت‌هایی برای دموراژ و دیتنشن وجود داشته باشد، مانند تأخیر ناشی از شرایط فورس ماژور (مانند بلایای طبیعی یا اعتصابات).
قوانین محلی و بین‌المللی: قوانین محلی کشورها و مقررات بین‌المللی مانند اینکوترمز نیز می‌توانند بر نحوه اعمال Demurrage و Detention تأثیر بگذارند.
کاهش هزینه‌های دموراژ و دیتنشن به برنامه‌ریزی دقیق، مدیریت زمان، داشتن اطلاعات کافی از قوانین گمرکی نیاز دارد. در ادامه این مطلب همکاران ما در آرنا تجارت فردا چند راهکار کاربردی و ساده را خدمتتان ارائه می‌دهند:
مذاکره با شرکت حمل‌ونقل
در مورد مدت‌زمان مجاز (Free Time) یا کاهش نرخ هزینه‌ها با شرکت حمل و نقل مذاکره کنید و روزهای بیشتری برای فری تایم درخواست نمایید. مطالعه ادامه مقاله دموراژ و دیتنشن چیست را از دست ندهید.
برنامه‌ریزی دقیق برای انجام کارها
هر بندر برای خود قوانین خاصی دارد؛ مثلاً برخی از بنادر تا زمانی که کانتینر در دسترس نباشد آن را Available اعلام نمی‌کنند. برای این منظور بهتر است از شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی مشاوره دریافت نمایید.
استفاده از فناوری
از سیستم‌های دیجیتال یا نرم‌افزارهای مدیریت حمل‌ونقل برای پیگیری وضعیت کانتینر استفاده کنید.
استفاده از مشاوران حرفه‌ای
از مشاوران یا شرکت‌های بازرگانی معتبر که در زمینه حمل‌ونقل بین‌المللی فعالیت می‌کنند، کمک بگیرید.
